معرفی گرایش روانشناسی کودک و نوجوان
در این مقاله می خوانیم:
مقدمه
کدام عوامل در رشد کودکان و نوجوانان نقش دارند؟ چگونه و چرا مشکلات عاطفی، رفتاری یا اجتماعی پدیدار میشوند؟ چگونه میتوان از چنین مشکلاتی پیشگیری کرد یا درمان کرد؟ گرایش روانشناسی کودک و نوجوان به دنبال پاسخ برای چنین پرسشهایی است. این رشته را میتوان زیرمجموعه یا برگرفته از روانشناسی بالینی دانست. با این تفاوت که به طور اختصاصی سر و کار دانشآموختگان این رشته با کودکان و نوجوانان است.
طبق تعریف انجمن روانشناسی آمریکا (APA) گرایش روانشناسی کودک و نوجوان یک تخصص در روانشناسی حرفهای است که دانش علمی را برای ارائه خدمات روانشناختی به نوزادان، کودکان نوپا، کودکان و نوجوانان در چارچوب اجتماعی آنها توسعه داده و بکار میگیرد.
در این مقاله سعی شده تا توضیح کاملی در رابطه با گرایش روانشناسی کودک و نوجوان بدهد، اگر به روانشناسی علاقه دارید و یا مهمتر به کار با کودکان و نوجوانان علاقه دارید، با ما همراه باشید.
روانشناسان کودک و نوجوان چه تخصصهایی دارند؟
در ابتدای تعریف هررشتهای، یک چشمانداز از دانشآموختگان این رشته تعریف میشود. چه چیزهایی را یاد میگیرند و یا چه تواناییهای کسب میکنند؟ تخصص دانشاموختگان روانشناسان بالینی کودک و نوجوان، در درک نیازهای اساسی روانشناختی کودکان و نوجوانان و چگونگی تأثیر خانواده و سایر زمینههای اجتماعی بر سازگاری اجتماعی-عاطفی، فرآیندهای رشد، اختلالات روانی و رفتاری و آسیبشناسی روانی رشد، بکار گرفته میشود. نمونههایی از موارد تخصص این افراد شامل موارد زیر میباشد:
- ضربه و فقدان
- مشکلات مرتبط با سلامتی
- استرس و مقابله با تغییرات رشدی
- مشکلات در زمینه اجتماعی
- درمان مسائل روانشناسی، شناختی، هیجانی، رشدی، رفتاری
- آسیب پذیریهای بیولوژیکی
- مشکلات رفتاری، روانشناختی، ذهنی، هیجانی، رشدی و خانوادگی
- نقایص شناختی
مهارتهای مورد نیاز برای تحصیل در گرایش روانشناسی کودک و نوجوان
روانشناسی بالینی کودک و نوجوان طیف گستردهای از روشها و مهارتها را در مورد جمعیت نوزادان، کودکان نوپا، کودکان و نوجوانان به کار میگیرد. مهارتهای ضروری عبارتند از:
- ارزیابی (تست و ارزیابی روانی، فکری، شناختی، رفتاری)
- مداخله (روان درمانی و مدیریت رفتار).
- تدوین برنامههای پیشگیری (مانند آزار و اذیت، اعتیاد، بارداری نوجوانان، چاقی)
- مشاوره با سایر متخصصان کار با کودکان
- طراحی و استفاده از پژوهش
مسیر رسیدن به گرایش روانشناسی کودک و نوجوان
اگر به این رشته علاقهمندید، ورود به این رشته هم از طریق آزمون وزارت بهداشت امکانپذیر هست هم از طریق آزمون وزارت علوم. با توجه به این نکته که فقط دانشجویانی که مقطع کارشناسی خود را رشته روانشناسی و یا مشاوره خواندند، میتوانند در آزمون وزارت بهداشت شرکت کنند. نکته دیگر این است که ظرفیت پذیرش وزارت علوم بسیار بیشتر از وزارت بهداشت است و در وزارت بهداشت بسیار محدود است.
همانطور که گفته شد، سر و کار متخصصان این حوزه با کودکان و نوجوانان است که ویژگیهای رفتاری متفاوتی با ما دارند. این ویژگی به خودی خود میتواند سختیهایی را در کار ایجاد کند. بنابرین روانشناسان این حوزه باید رفتار آرام و روحیه همدلی بالایی داشته باشند. همچنین باید مهاتهای ارتباطی قوی داشته باشند که بتوانند کودکان را نسبت به خود جذب کنند و اعتماد کودک را جلب کنند.
ضرایب دروس کنکور کارشناسی ارشد وزارت بهداشت
نام درس | ضریب |
روانشناسی بالینی (شامل آسیبشناسی، ارزیابی روانشناختی، روانشناسی بالینی، نابهنجاری) | 3 |
روانشناسی عمومی و رشد | 3 |
زبان عمومی | 3 |
نظریه های شخصیت و روان درمانی | 2 |
کلیات روانپزشکی و روانشناسی فیزیولوژیک | 1.5 |
آمار و روش تحقیق | 1.5 |
ضرایب دروس کنکور کارشناسی ارشد وزارت علوم
نام درس | ضریب |
روانشناسی بالینی | 3 |
روانشناسی رشد | 3 |
روانشناسی مرضی و کودکان استثنائی | 2 |
متون روانشناسی به زبان انگلیسی | 2 |
آمار و روش تحقیق | 1 |
روانشناسی فیزیولوژیک، انگیزش و هیجان | 1 |
علمالنفس | 1 |
دروس و واحدهای درسی ارشد روانشناسی بالینی
دروس ارشد روانشناسی بالینی کودک و نوجوان شامل 27 واحد اجباری، 1 واحد اختیاری، 4واحد پایاننامه و در کل 32 واحد میباشد. برخی از دورس این مقطع شامل موارد زیر میباشد:
- اصول و فنون مصاحبه و تشخیص بالینی اختلالات کودک و نوجوان
- نوروسایکولوژِی کودکان و نوجوانان
- بازی درمانی
- تشخیص و درمان اختلالات شایع روان شناختی دوران کودکی و نوجوانی
- آمار و روش تحقیق پیشرفته
- روانشناسی تحولی
- متون روانشناسی بالینی کودک به زبان انگلیسی
- درمان های شناختی رفتاری مبتنی بر شواهد کودک و نوجوان
دانشگاههای روانشناسی بالینی کودک و نوجوان
تعدد دانشگاههای این رشته در داخل ایران کم است و مطابقا ظرفیت پذیرش آن کم است که باعث سخت شدن ورود به این رشته میشود. دانشگاههایی که در این رشته دانشجو میپذیرند، شامل:
- دانشگاه شهید بهشتی
- پیام نور بوشهر
- غیرانتفاعی علم و هنر یزد
- موسسه غیرانتفاعی رشدیه تبریز
- دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی تهران (از طریق آزمون وزارت بهداشت)
- دانشگاه تبریز
- دانشگاه خوارزمی
محیط کار روانشناسان کودک و نوجوان
آینده کاری این رشته را میتوان در 4 حوزهی آموزشی، پژوهشی، مشاورهای و مدیریتی جستوجو کرد. در سالهای اخیر شاهد بودیم که افراد بیشتری به اهمیت موضوع سلامت روان پی بردهاند و این موضوع شامل کودکان هم میشود، در نتیجه افراد بیشتری به متخصصان این حوزه مراجعه میکنند.
- در حوزهی مدیریت و پیشگیری میتواند اقداماتی نظیر برنامهریزی، مدیریت، سازماندهی، غربالگری اختلالات روانی و ارزشیابیهای پیشگیرانه در حوزهی کودکان و نوجوانان انجام داد.
- در حوزهی آموزشی میتوان آموزش به خانوادهها، مربیان، و حتی خود کودکان را مثال زد.
- در زمینه پژوهشی انتشار یافتهای پژوهشی، انجام کارهای تحقیقاتی، مشارکت در طرحهای کلان و بنیادی از جمله اقدامات پژوهشی است.
- و در نهایت خدمات مشاوره روانشناختی به گروه هدف و والدین آنها میشود.
محیطهای کاری فارغ التحصیلان گرایش روانشناسی کودک و نوجوان شامل مراکز مشاوره، مراکز درمانی مرتبط به کودک و نوجوان، مراکز بهزیستی و کانونهای اصلاح و تربیت، مراکز خدمات روانشناختی کودک و نوجوان، مراکز روانپزشکی و کلینیکها از جمله محیطهای کاری این افراد است.
2 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
روانشناسی کودک و نوجوانی با بالینی کودک و نوجوان یکی هست یا دورشته مجزا هستند؟
سلام. نه هردو یک گرایش هستند زیرمجموعه رشته روانشناسی بالینی که بعضا افراد برای راحتی عنوانش رو روانشناسی کودک یا روانشناسی کودک و نوجوان میگن. در حالی که عنوان صحیحش روانشناسی بالینی کودک و نوجوان هست.