اختلال خلقی دیس تایمی (افسرده خویی) چیست؟ از تشخیص تا درمان
در این مقاله خواهیم خواند:
معرفی اختلال دیس تایمی
اختلال دیستایمی یا افسرده خویی، را میتوان شکل خفیفتری از افسردگی اساسی دانست که به صورت مزمن (اغلب به مدت حداقل 2 سال) وجود دارد. اختلال دیستایمی میتواند همزمان با افسردگی اساسی رخ دهد که به آن افسردگی مضاعف یا Double میگویند. معمولترین خصایص این اختلال عبارت است از وجود خلق افسرده در بیشتر اوقات روز و در بیشتر روزها. علائم شناختی در این اختلال رایجتر است و افسرده خویی با احساس بیکفایتی، کاهش بهرهوری، احساس گناه، تحریکپذیری، خشم، مشکل در تمرکز، مشکلات خواب، انزوا از جامعه، از دست دادن علایق و بیفعالیتی و فقدان بهرهوری همراه است.
سببشناسی اختلال دیستایمی (افسردهخویی)
مانند بسیاری از اختلالات روانی، ریشههای اختلال دیس تایمی به خوبی مشخص نیست و مجموعهای از عوامل زیستی، ژنتیکی و محیطی است. تعادل انتقال دهندههای عصبی در مغز می تواند در شروع افسردگی نقش داشته باشد. برخی از عوامل محیطی، مانند استرس طولانی مدت، در واقع میتوانند مواد شیمیایی مغز را تغییر دهند. جدا از عوامل و تروماهای شدید مانند از دست دادن فردی، مشکلات مالی، عوامل استرسزای متعدد و مکرر اما نه شدید میتوان از عوامل بروز دیستایمی باشد.
ریسک فاکتورها
اختلال دیستایمی معمولا در سنین پایین شروع میشود و به صوت مزمن در میآید. برخی عوامل میتواند ریسک بروز بیماری را افزایش و یا به عنوان محرکی برای برای بروز آن باشند:
- داشتن بستگان نزدیک مبتلا به افسردگی اساسی یا سایر اختلالات خلقی
- رخدادهای استرسزا یا تروما، مثل از دست دادن عزیزان یا مشکلات مالی
- ویژگیهای شخصیتی که ویژگیهای منفی دارد مثل پایین بودن عزت نفس، وابسته بودن شدید، خودانتقادی یا بدبینی
- سابقهای از سایر اختلالات روانی مثل اختلالات شخصیت
همهگیرشناسی
دادهها نشان دادهاند که حدود 3درصد از جمعیت بزرگسال آمریکا مبتلا به دیستایمی هستند. این اختلال در بین زنان زیر 65سال، مجرد و جوانان با درآمد کم شایعتر است.
همابتلایی اختلال افسردهخویی (دیستایمی)
تشخیص افتراقی اختلال افسردهخویی شامل افسردگی اساسی، اختلال دوقطبی، اختلالات روانپریشی، اختلال سوءمصرف مواد و اختلالت شخصیت میباشد.
تشخیص اختلال افسردهخویی
خلق افسرده در اکثر اوقات روز و در اکثریت روزها که یا خود فرد به آن اذعان دارد و یا دیگران مشاهده میکنند و برای حداقل دو سال ادامه دارد. در کودکان و نوجوانان در برخی موارد خلق تحریکپذیر است و مدت یک سال هم کافی است.
فرد افرسرده حداقل 2 علامت از 6 معیار زیر را باید داشته باشد.
- کاهش اعتماد بنفس
- تمرکز ضعیف یا قدرت تصمیمگیری پایین
- احساس ناامیدی
- کاهش اشتها یا پرخوری
- بیخوابی یا پرخوابی
- کاهش انرژی یا خستگی
درمان اختلال دیستایمی
درمان اختلال افسرده خویی، هم از طریق رواندرمانی امکانپذیر است هم دارودرمانی. برای کودکان و نوجوانان توصیه میشود بیشتر از رواندرمانی استفاده شود هرچند در برخی شرایط داروهای ضدافسردگی لازم است.
دارودرمانی:
همه درمانهایی که برای اختلالت خلقی افسردگی بکار برده میشود، برای دیستایمی نیز موثر است از جمله SSRIها، TCA و SNRIs.
رواندرمانی:
روشهای مختلف رواندرمانی میتواند موثر باشد. رواندرمانی میتواند کمک کند تا مراجع با مشکلات و بحرانهای زندگی تطبیق پیدا کند، شناسایی باورهای منفی و جایگزینی آنها، توسعه مهارت حل مسئله، بهبود روابط با دیگران و …
اختلال افسردهخویی در دسته اختلالات خلقی یا Mood Disorderها قرار میگیرد. شدت این اختلال از افسردگی اساسی کمتر است اما از زمان 2هفتهای افسردگی طولانیتر است. در DSM-5، نام دیگر این اختلال، اختلال افسردگی پایا یا مزمن (Persistent Depressive Disorder) است که در راهنمای تشخیصی آماری اختلالت روانی نسخهی 5 به آن شاره شد. افراد مبتلا به دیستایمی اگر اقدام به درمان نکنند، باید زندگی خودشان را با این اختلال ادامه دهند چرا که بیماری خود به خود رفع نمیشود. در اکثر موارد نیازی به بستری نیست مگر اینکه فرد اختلال همراه داشته باشد. در صورت عدم درمان، فرد میتواند کارکرد خود را در طولانی مدت از دست بدهد.
دیدگاهتان را بنویسید