کتاب راهنمای تشخیصی بالینی و آماری اختلالات روانی اصلی‌ترین مرجع آسیب‌شناسی اختلالات روانی می‌باشد که توسط انجمن روانشناسی آمریکا منتشر می‌شود. این کتاب تاکنون در 5 نسخه‌ی اصلی و 3نسخه‌ی تجدید نظر شده منتشر شده است.
این کتاب اولین بار در سال 1952 منتشر شد، سپس در سال 1968 نسخه‌ی دوم آن (DSM-II)، در سال 1980 نسخه‌ی سوم آن (DSM-III) و سال 1987 نسخه‌ی بازبینی شده‌ی ورژن سوم آن (DSM-III-R)، در سال 1994 نسخه‌ی چهارم آن (DSM-IV) منتشر شد که پس از آن نیز در سال 2000، نسخه‌ی تجدید نظر شده آن (DSM-IV-TR) منتشر شد.
جدیدترین نسخه‌ی آن که در سال‌های گذشته از آن در ایران نیز استفاده می‌شد، شماره‌ی پنجم آن (DSM-5) می‌باشد. اما در ماه مارس 2022 (اسفند 1400) نسخه‌ی تجدید نظرشده‌ی شماره‌ی 5ام آن نیز منتشر شد. (DSM-5-TR) . در ادامه به تغییراتی که این نسخه داشته است اشاره می‌کنیم.
اضافه شدن اختلال جدید سوگ طولانی‌مدت
اختلال جدیدی که به این نسخه اضافه شده است اختلال سوگ طولانی مدت (prolonged grief disorder) می‌باشد که قبلا در بخش سوم کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلال روانی به آن اشاره شده بود که نیاز به مطالعات و پژوهش‌های بیشتری داشت. اکنون با وجود داده‌های لازم، انجمن روانشناسی آمریکا این اختلال را به عنوان یک اختلال رسمی می‌شناسد و زیر مجموعه اختلالات استرس پس از سانحه قرار گرفته است.
معیارهای تشخیصی اختلال سوگ طولانی‌مدت
آ. مرگ فرد حداقل در 12 ماه گذشته که با شخص سوگوار ارتباط نزدیکی داشته است. (برای کودکان و نوجوانان حداقل در 6ماه گذشته)
ب. از زمان مرگ، واکنش غم و اندوه مداوم که با یک یا هر دو علامت زیر مشخص می شود، که بیشتر روزها به میزان قابل توجهی از نظر بالینی وجود داشته است. علاوه بر این، حداقل در ماه گذشته، علائم(ها) تقریباً هر روز رخ داده است:
1- تمایل و اشتیاق شدید به فرد فوت شده
2- اشتغال به افکار یا خاطرات فرد فوت شده (در کودکان و نوجوانان، مشغله ممکن است بر چگونگی مرگ متمرکز شود).
ج. از زمان مرگ، حداقل سه مورد از علائم زیر در اکثر روزها به میزان قابل توجهی از نظر بالینی وجود داشته است. علاوه بر این، علائم تقریباً هر روز حداقل در ماه گذشته رخ داده است:
- شکسته شدن هویت (به عنوان مثال، احساس اینکه بخشی از خود مرده است) از زمان مرگ.
- احساس ناباوری در مورد مرگ
- اجتناب از یادآوری اینکه فرد مرده است (در کودکان و نوجوانان، ممکن است با تلاش برای اجتناب از یادآور‌ها مشخص شود).
- درد شدید عاطفی (مانند خشم، تلخی، اندوه) مرتبط با مرگ.
- مشکل در ادغام مجدد در روابط و فعالیت های خود پس از مرگ (مثلاً مشکلات در تعامل با دوستان، پیگیری علایق یا برنامه ریزی‌های آینده).
توجه به مسائل فرهنگی، نژادی و قومیت‌ها و تبعیض‌ها در DSM-5-TR
در نسخه‌ی تجدید نظر شده DSM، کمیته‌ای متشکل از 19 متخصص شامل روانپزشک، روانشناس و مردم‌شناس با بررسی مطالعات مختلف تلاش کرده‌اند تا متن کتاب را از نظر تاثیرات فرهنگی بررسی نمایند.
این تغییرات شامل موارد زیر است:
- تغییر در واژه‌های مورد استفاده قدیمی
- اجتناب از استفاده از واژه‌هایی چون اقلیت و غیر سفیدپوستان زیرا به سلسله مراتب اجتماعب تداوم می‌بخشند
- داده‌های نژادی زمانی که مطالعات قابل اسناد وجود داشته باشد، ارائه شده است.
- هنجارهای فرهنگی که ممکن است بر آسیب‌شناسی موثر باشد، ارائه شده است.
کدگذاری DSM-5-TR
کدگذاری اختلالات روانی در DSM-5 بر اساس ICD-10 و ICD-9 بوده است، در نسخه‌ی DSM-5-TR این کدگذاری فقط براساس ICD-10-CM تطبیق داده شده است.
بخش سوم کتاب (Section III)
این قسمت در DSM اختصاص دارد به ابزارها، تکنیک‌ها، زمینه‌ی فرهنگی اختلالات و بخشی برای مطالعات بیشتر اختلالات احتمالی. این تغییرات شامل توالی‌های ارزیابی بالینی که برای کسب اطلاعات و علائم به جهت درک بهتر اختلال استفاده می‌شود. یکی از این موارد حذف ارزیابی جنیست مرد و زن به جهت کنار گذاشتن مفهوم باینری می‌باشد.
همچنین در بخش زمینه‌های فرهنگی و مطالعات آینده تغییراتی اعمال شده است.
تغییرات DSM-5-TR صورت خلاصه:
- بروزرسانی متن درمورد اکثر اختلالات درباره شیوع، پیش‌آگهی و سیر اختلال، عوامل فرهنگی، علائم تشخیصی، خودکشی و تشخیص افتراقی
- اضافه شدن اختلال سوگ طولانی‌مدت به بخش دوم کتاب
- اصلاح حدود 70 معیار تشخیصی
- بروزرسانی بخش‌های مقدمه و استفاده از راهنما
- در نظر گرفتن تاثیرات نژادپرستی و تبعیض
- کدهای جدید ICD-10-CM برای علامت گذاری و نظارت بر رفتار خودکشی و خودآزاری غیرخودکشی